طی روزهای گذشته و در دهه اول مردادماه جاری سه نفر از فعالان محیطزیست کردستان به نامهای زنده یادان «حمید مرادی»، «چیاکو یوسفینژاد» و «خبات امینی» در آتشسوزی دامنههای کوه آبیدر سنندج جان باختند. «دو مصدوم این آتشسوزی هم به نامهای محسن حسینپناهی و مصطفی هژبری در بیمارستان کوثر سنندج تحت مراقبتهای ویژه قرار دارند دو مصدوم دیگر همان روز حادثه ترخیص شدهاند.
«آرمان امروز» در گزارش خود با اشاره به نقش نهادهای مدنی در پر کردن خلأهای نهادی در حوزه محیطزیست نوشته است: «در برخی برههها، نهادهای مدنی نهصرفا از سر انتخاب، بلکه از دل ضرورت و خلأ کارآمدی نهادهای رسمی برمیخیزند.» یکی از این نهادها انجمن «شنه نوژین» است که حمید مرادی، وکیل دادگستری و فعال محیطزیست، در آن حضوری مؤثر داشت. به نوشته این روزنامه، این انجمن «در نتیجه خلأ عملکردی دستگاههای مسئول در حوزه منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست، به عنوان یک نقطه اتکا شکل گرفت؛ نهادی برآمده از درک جمعی، مسئولیت اجتماعی و ایمان به ضرورت مراقبت از طبیعت.» این گزارش به نقش حمید مرادی در مقابله با طرحهای تصرف کوه آبیدر نیز اشاره کرده و میگوید: «حمید نهفقط یک فعال، بلکه به عنوان وکیلمدافع آبیدر، تمامقد در برابر چنین طرحهایی ایستاد و در نهایت، جانِ جانانش را فدای طبیعت کرد.» در ادامه این گزارش آمده است که حمایت از فعالان محیطزیست نباید تنها به ستایش آنها پس از مرگ محدود شود: «جامعه مدنی، بالاخص انجمنهای زیستمحیطی نیاز به توانمندسازی تجهیزات ایمنی، شبکهسازی اطلاعاتی و حمایتهای حقوقی دارند، نهفقط در سطح گفتمان، بلکه در عمل.» به گفته کارشناسان، یکی از دلایل فاجعه آبیدر تغییر ناگهانی جهت باد در ارتفاعات بوده است و اگر این اطلاعات زودتر در اختیار گروههای مردمی قرار میگرفت، شاید میتوانستند حادثه را بهتر مدیریت کنند.
این روزنامه همچنین سیاستگذاری عمومی را برای حفاظت از طبیعت حائز اهمیت دانسته و میپرسد: «وقتی یک فعال مدنی، بدون پشتیبانی نهادی و بدون تجهیزات ایمنی کافی، به صحنه بحران میرود و جان میسپارد، آیا فقط باید او را قهرمان دانست و به سوگ نشست یا باید ریشههای این فاجعه را کاوید؟» تجهیز داوطلبان به لباسهای ضدحریق، تجهیزات حفاظتی و وسایل ارتباطی میتواند مانع از تکرار چنین فجایعی شود. جامعه مدنی مترقی تنها در سوگواری فعالان از دسترفته معنا نمییابد، بلکه باید سازوکارهایی طراحی کند تا جان دیگر کنشگران محیطزیست در خطر قرار نگیرد.
