سالهاست که کردستان با وصف برخورداری از همه منابع مورد نیاز توسعه با افت شدید شاخصهای اقتصادی روبروست و با تبعات این روند از قبیل بیکاری، مهاجرت، کاهش علاقه به مهارت و دانش، گرانی، تورم و رکود دست و پنجه نرم می کند اما تا کنون موفق به غلبه بر آن نشده است.
قرار گرفتن این استان ثروتمند در رتبه اول بیکاری، آخر درآمد سرانه، اول گرانی، اول تورم، اول چک برگشتی و اول مهاجرت جوانان واقعهای است که با هیچ عقل و منطق و استدلال عقلایی و اخلاقی سازگار نیست به طوری که تمام عقلا و مجربین از این رویداد حیرت زده هستند.
این وضعیت محصول چند سال اخیر نیست و ریشه در دورانی دارد که ایدئولوژی بر نظام برنامه ریزی و توزیع منابع مسلط بود و افراد عوام فریب و متظاهر هم در این مدار ایدئولوژیک دنبال منافع فردی و باندی خود بودند، بازنده اصلی این شرایط استانهای خارج از دایره هویت ایدئولوژیکی غالب بودند که کردستان و بلوچستان بیشتر از همه ذبح شدند.
بسیاری از منابع معدنی و تسهیلات بانکی کردستان به نام فعالیت اقتصادی و اشتغال زائی برای کردها سالها توسط افراد خاص غارت شده و هیچکس هم اراده و جسارت برخورد با آنها را نداشت.
هم اکنون هم واحدهایی در حوزه معدن و صنعت داریم که دارند از منابع کردستان استفاده میکنند و روز به نام شکوفایی استان وارد شدند اما کمترین سود را برای اقتصاد استان داشته و بیشترین دودشان به چشم مردم این دیار میرود، سالهاست که مدیریت ارشد استان در وعده مبارزه برای جلوگیری از خام فروشی و انتقال عملیات بانکی آنها به کردستان می دهند اما تا کنون از عهده این باند های پشت گرم برنیامده اند.
اما چند سالی است که نواها و نداهایی به گوش می رسد که حامل بار امید به اصلاح و بهبود می دهد و نشانه هایی از آن هم دیده می شود اما سوء مدیریتهای گذشته چنان ذهن و اعتماد مردم را خراب کرده که تا پایان کار به نتیجه مثبت باور ندارند زیرا استان هنوز هم خاطرات واحدهایی را در ذهن دارند که ورشکست شدند.
گفتوگوی اخیر خبرنگار «ده نگانه» با مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کردستان حکایتی خوش از ورود به فصل نوین توسعه اقتصادی دارد که امید است مورد حمایت مدیریت ارشد استان، نمایندگان مجلس و رسانه های خارج از دایره باند های غارتگر قرار گیرد تا همه فاصله ها و احساس بیگانگی ها در کردستان پایان یابد.
محمد بختیار خلیقی در مورد ظرفیتهای صنعتی کردستان گفت: موقعیت مرزی و جغرافیایی استراتژیک و مستعد برای توسعه اقتصادی در حوزه های صنعت، معدن، تجارت خارجی و کشاورزی بدلیل دارا بودن ۲۳۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق، قرار گرفتن در کریدور شمال غرب- جنوب غرب و مسیر توسعه شرق و غرب، وجود ۱۸ نوع ذخایر غنی معدنی فلزی و غیر فلزی شامل طلا،سنگ آهن، سنگ های تزئینی، باریت، منگنز، فلدسپات و سنگ آهک با ذخیره شناسائی شده بالغ بر ۱۱۰۰ میلیون تن، منابع آب فراوان و قرار گرفتن بر سر شاخه های پنج حوزه آبخیز مهم کشور و آب و هوای مناسب برای کشت انواع محصولات کشاورزی، دارویی و فعالیت های پرورش دام و طیور، عرصه ها و چشم انداز های طبیعی، جاذبه های فرهنگی، تاریخی و گردشگری، وجود نیروی انسانی جوان، کارآمد و علاقمند به فناوری های نوین از مهمترین ظرفیتهای توسعه استان هستند که فعال سازی آنها جدای از حل مشکلات اقتصادی خود استان می تواند تاب آوری اقتصاد ملی در برابر نوسانات عادی و جنگ اقتصادی را افزایش دهد.
وی افزود: تعداد ۲۱۲۸ فقره طرح صنعتی با ظرفیت ۳۵ هزار و ۱۷۳ نفر اشتغال و ۹۳۴ هزار و۵۱ میلیارد ریال سرمایه گذاری در استان داریم که هنوز تعداد و زمان ایجاد آنها مشخص نیست اما هم اکنون ۱ هزار و ۱۲۲ واحد صنعتی فعال با ۲۲ هزار ۹۷۹ نفر اشتغال و ۱۳۱ هزار و ۷۶۲ میلیارد ریال داریم.
خلیقی در مورد بزرگترین واحدهای تولیدی استان تصریح کرد: معدن طلای قروه با ۱۲۰۰ نفر اشتغال، صبانور با ۸۹۶ نفر اشتغال، لاستیک بارز با ۷۲۰ نفر اشتغال، پتروشیمی کردستان با ۶۵۰ نفر اشتغال، ، کیمیا معادن سپاهان با ۶۲۰ نفر، سیمان کردستان با سیمان کردستان با ۲۹۰ نفر اشتغال، تراکتورسازی کردستان با ۱۱۹ نفر، آرانوش خاورمیانه با ۱۱۰ نفر، سقز سازی کردستان با ۸۰ نفر و کاشی کسری با ۲۲۵ نفر اشتغال و توتون سقز با ۱۰۵ نفر بزرگترین واحدهای استان هستند.
وی ادامه داد: واحدهای دارای پتانسیل صادرات استان عبارتند از لبنیات پاک آراء سنندج، تعاونی لبندوش دهگلان، دشت لوله، دریا لوله، زاگرس پلاست، پلاستیک جهاد زمزم، صنایع پتروشیمی غرب آوان، لوله گستر سنندج، نهرین لوله آریا، نوآوران، شرکت نیک پلیمر، شرکت اشکان سازه غرب، سبک لوله نوین، نگین ماد زیروار، ادوات کشاورزی باران کشت دیواندره.
این مقام مسئول در مورد آخرین آمار طرحهای صنعتی در دست اجرا یادآور شد: در حال حاضر ۲ هزار و ۱۲۸ فقره جواز تاسیس صادر شده که ۳/۷ درصد جواز تاسیسهای صادره کشور را تشکیل داده و اجرای آنها موجب ایجاد ۳۵ هزار شغل خواهد شد.
خلیقی با اشاره به مهمترین طرحهای صنعتی پیشران در دست اجرا اعلام کرد: تولید ورق گرم فولادی (اسلب) قروه با ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی، تولید آهن اسفنجی بیجار با ۳۵ درصد، آهن اسفنجی سقز با ۴۳ درصد، تولید گندله صبانور با ۵۵ درصد، تولید کنسانتره آهن کیمیا معادن سپاهان با ۸۰ درصد، تولید گندله آهن فولاد کاوان با ۱۱ درصد، تولید شمش طلا شرکت توسعه طلای کردستان با ۲۳ درصد، کنسانتره و گندله آهن برسم با ۴۰ درصد، تولید اسلب سرامیکی توسعه صنایع کاشی کسری با ۵۰ درصد، طرح توسعه شرکت تولید کنسانتره آهن سپهر صنعت آرتا با ۸۰ درصد، پتروشیمی بعثت کردستان اسید ترفتالیک – پلی اتیلن ترفتالات با ۱۰ درصد، گسترش تایر رازی انواع لاستیک رادیال خودرو با ۱۰ درصد، رنگین پلاست به دیس کاغذ و مقوا– فویل آلومینیوم با ۱۵ درصد جمع کل سرمایه گذاری اینها بالغ بر ۲ میلیارد دلار با ۶ هزار و ۱۰۰ نفر اشتغال مستقیم و ۱۰ هزار نفر غیر مستقیم در دست اجرا هستند.
وی عملکرد جذب تسهیلات اشتغالزایی از شهریور ۱۴۰۰ تا پایان ۱۴۰۳ را چنین برشمرد: در این بازه زمانی ۳۰ طرح اشتغال روستایی با بیش از ۴۹۰ میلیارد ریال و ظرفیت ۱۹۱ شغل پایدار به بانکها معرفی شدند که ۲۰ فقره آنها موفق به دریافت تسهیلات شده و موجب ایجاد ۱۸۲ شغل گردید، ۱۷۳ طرح هم در قالب رونق تولید برای اخذ ۷ هزار و ۶۵۱ میلیارد ریال اعتبار و ۶ هزار و ۳۱ شغل معرفی شد که ۸۷ مورد آن تسهیلات را دریافت و ۲ هزار و ۶۳۲ شغل ایجاد کردند، از محل بند الف تبصره ۱۸ سال ۱۴۰۰ هم ۱۴۵ طرح با ۷ هزار و ۱۸۷ میلیارد ریال اعتبار و پیش بینی ۳ هزار و ۶۸۷ نفر اشتغال به بانکها ارسال شد که در نهایت ۴۷ فقره آن تسهیلات را گرفته و ۱ هزار و ۳۰۱ شغل ایجاد کردند.
وی افزود: در مجموع ۳۰۷ طرح شامل اشتغال روستایی، رونق تولید، تسهیلات تکلیفی و سفر رئیس جمهور با ۴۲ هزار و ۵ میلیارد ریال و با هدف ایجاد ۱۵ هزار و ۷۸۵ شغل به بانکها معرفی شدند که در نهایت ۵۵۴ مورد آنها موفق به دریافت تسهیلات شده و ۷ هزار و ۱۷۹ شغل هم ایجاد شد.
