وجود ۱۸ نوع ماده معدنی با ۱ میلیارد و ۱۰۰ هزار تن ذخیره قطعی و داشتن رتبه اول ذخایر طلا، پنجم سنگ آهن و دوم سنگ تزئیتی تنها منابع استان در این حوزه نیست بلکه مطالعات زمین شناسی و کاوش های معدنی ۲ سال اخیر نشان دهنده وجود کانی های کم نظیر در این استان است. تکرار نشدن ذخایر معادن ایجاب می کند تا از خام فروشی جلوگیری شود اما این موضوع در کردستان نادیده گرفته می شود و تا کنون هیچ نهاد و مقامی از کشوری گرفته تا استانی حاضر نشده جلو این ظلم مضاعف را بگیرد و هنوز هم تنها عایدی جوانان کورد از این منابع گرد و خاک، دود، فرسایش جاده و تصادفات مرگبار است.
بیش از ۲۰ سال است که همه متولیان امور وعده پایان دادن به خام فروشی را می دهند و دهها طرح و پروژه مزین به نام هایی مانند زنجیره ارزش، کارخانه فولاد و صنایع فرآوری را کلنگزنی کرده اما برای تاخیر در بهره برداری علل و عوامل داخلی و خارجی می آورند. گویا برخی از شرکتهای بهره بردار علاقه ای به ایجاد واحدهای فرآوری ندارند چون خام فروشی درآمد بیشتری برایشان دارد و عجله این شرکتها در برداشت سنگ آهن دارد شرایط را به سمتی می برد که شاید احداث واحدهای فرآوری دیگر به صرفه نباشد.
تحرکات ایجاد زنجیره ارزش در حوزه آهن در ۳ سال اخیر سرعت گرفته و نشان می دهد که انگیزه های دولتی در این راستا افزایش یافته است اما هنوز هم به سرعت کافی برای پایان دادن به ستم مضاعف برداشت عجولانه و انتقال به سایر استانها نرسیده است.
مدیرکل «صمت» کردستان در گفتوگو با «ده نگانا» به تشریح وضعیت روند فعلی پرداخت.
محمد بختیار خلیقی با اشاره به شناسایی گونه ها و پهنه های جدید معدنی در کردستان گفت: وجود ۱۸ نوع ماده معدنی با ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تن ذخیره قطعی این استان شناسایی شده که آهن با ۴۰۸ میلیون تن، سنگ لاشه با ۲۰۲ میلیون تن، آهک و مارن و گچ با ۱۵۹ میلیون تن، طلا با ۶۰ میلیون تن و مرمریت با ۶۴ میلیون تن ذخیره در صدر ذخایر معدنی قرار دارند.
وی افزود: قراردادی تحت عنوان طرح ۳ جانبه بین سازمان زمین شناسی، ایمیدرو و معاونت معدن وزارتخانه برای اکتشافات جدید امضاء و در سال ۱۴۰۱ در کردستان تصویب شد، ۲۵ برگه ۵۰۰۰۰ معادل ۷۵ پروژه در ۳ لایه ژئوشیمیایی، زمین شناسی اقتصادی و ژئوفیزیک هوائی تعریف شد، این طرح ۵۳ درصد مساحت استان را شامل می شود و تا کنون ۲۱ هزار کیلومتر خطی برداشت های ژئوفیزیک هوائی برای اکتشاف ذخایر پنهان و ۴ هزار و ۵۰۰ نمونه ژئوشیمی، ۵ هزار و ۵۰۰ نمونه کانی سنگین، ۳ هزار و ۲۰۰ نمونه چکشی و ۳ هزار و ۷۰۰ نمونه برای مطالعات زمین شناسی انجام که منجر به معرفی مناطق امیدبخش و درج بر روی سامانه کاداستر شده است.
خلیقی با اعلام فعالیت ۴ هزار و ۸۰۰ نفر در معادن استان تصریح کرد: هم اکنون ۲۱۶ واحد در حال بهره برداری، ۱۲ واحد در حال تجهیز و ۱۷۱ غیر فعال هستند، بیشتر واحدهای تعطیل در حوزه های سنگ لاشه، مرمریت، تراورتن، سنگ تزئینی، سنگ نما و سیلیس و فلدسپات می باشند زیرا کاربرد آنها کاهش یافته و فعالیت در این معادن به صرفه نیست.
این مقام مسئول ادامه داد: طرح های مهم معدنی استان عبارتند از تولید ورق گرم فولادی (اسلب) قروه، آهن اسفنجی بیجار، آهن اسفنجی سقز، گندله شرکت صبانور بیجار، کنسانتره آهن کیمیا معادن سپاهان، گندله آهن شرکت فولاد کاوان، شمش طلای قروه و کنسانتره برسم لعل قروه که در نتیجه اجرای آنها ۶ هزار ۱۰۰ شغل مستقیم، ۱۰ هزار شغل غیر مستقیم ایجاد خواهد شد.
وی در خصوص وضعیت اجرایی طرح های پیشران اعلام کرد: عملیات اجرائی شرکت صنایع فولاد کردستان در سایتهای قروه و بیجار در مرحله ۲۳ درصد پیشرفت فیزیکی قرار داشته و موفق به اخد موافقت هیئت نظارت بر قانون حداکثر ساخت داخل وزارت صمت برای تامین تجهیزات و ماشینآلات خارجی و تخصیص ۲۵۰ میلیون یورو شد.
مدیرکل صمت پیشرفت فیزیکی شرکت «صبا امید خاورمیانه» را رضایت بخش دانست و گفت: پروژه با پیشرفت فیزیکی ۵۷ درصد درحال اجراست و پیش بینی می شود تا پایان سالجاری آماده تست و راهاندازی گردد.
خلیقی ادامه داد: شرکت ذوب آهن قروه هم توسط شرکت برسم لعل و در محل سابق شرکت تعطیل شده فولاد زاگرس احداث و هم اکنون در مراحل آمادهسازی سایت و تامین زیرساختها قرار دارد، کارخانه فولاد کاوان حامی ایرانیان نیز در شهرک صنعتی یاسوکند ایجاد و در مرحله اخذ موافقت هیئت نظارت بر قانون حداکثر ساخت داخل برای تامین تجهیزات و ماشینآلات قرار دارد.
خلیقی با اعلام این خبر که کردستان با داشتن ۲۷۰ میلیون تن ذخیره پنجمین استان آهنی ایران است افزود: معدن سنگ آهن باباشوراب قروه با ۱۰۰ هزار تن ذخیره و استخراج ۱۰ هزار تن کوپ مرمر جزو بهترین معادن مرمر کشور است این را بدانید که کردستان با داشتن ۵۳۵ هزار تن سنگ مرمر و ۱۰ پروانه بهرهبرداری جزو استانهای برتر ایران و دارای ۲ عنوان ثبت ملی و جهانی است.
وی اعلام کرد: معدن باریت ابدالصمدی مریوان با ۶۰۰ هزار تن ذخیره و استخراج ۴۰ هزار تنی در ردیف بزرگترینهای گشور قرار دارد.
وی در خصوص وضعیت اجرائی کارخانه طلای سقز تصریح کرد: این کارخانه با پیشرفت فیزیکی ۲۳ درصد در دست اقدام است.
