برهم احمد صالح، سیاستمدار برجسته کُرد و رئیس جمهور پیشین عراق، به عنوان رئیس جدید کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) منصوب شد.
به گزارش پایگاه خبری ده نگانا کردستان برهم احمد صالح، سیاستمدار برجسته کُرد و اهل سلیمانیه اقلیم کردستان عراق و رئیس جمهور پیشین عراق، با تصمیم آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، به عنوان رئیس جدید کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) منصوب شد. گوترش خود نیز قبلا به مدت ۱۰ سال (تا سال ۲۰۱۵) رئیس سازمان امور پناهندگان سازمان ملل بود.
براساس این گزارش، سپس توسط مجمع عمومی سازمان ملل برای یک دوره پنج ساله انتخاب یا تایید میشود (که تکمیل روند اداری و تشریفاتی آن است) و اول سال ۲۰۲۶ آغاز به کار خواهد کرد. این انتخاب از جهات گوناگون دارای اهمیت ویژهای است.
اولین کُرد در مقام کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان سازمان ملل
برهم صالح اولین شهروند عراقی و همچنین اولین سیاستمدار کُرد است که به چنین مقام عالی و مهمی در سازمان ملل متحد میرسد.
این انتصاب برخلاف رویه تاریخی سازمان ملل است، چرا که معمولا این جایگاه به شخصیتهایی از کشورهای اصلی کمککننده مالی یا اروپایی سپرده میشد و در ۷۵ سال عمر سازمان پناهندگان سازمان ملل، ۹ رئیس از ۱۱ رئیس سابق، اروپایی بودند. بقیه ژاپنی، آمریکایی و … هستند.
سابقه شخصی با مسئله پناهندگی؛ سابقه پناهندگی و آوارگی خود صالح در دوران رژیم بعث، به وی درکی عمیق از چالشهای میلیونها آواره و پناهنده خواهد داد.
برهم صالح در فهرستی متشکل از ۱۲ نامزد قرار داشت که بیشتر آنها از کشورهای اروپایی بودند. این انتخاب، تغییری معنادار در روندی محسوب میشود که از زمان تأسیس این نهاد پس از جنگ جهانی دوم، همواره تحت سیطره چهرههای اروپایی بوده است.این موضوع بازتابی از سنت این نهاد ۷۵ ساله با مقر ژنو است که ۹ نفر از ۱۱ رئیس پیشین آن اروپایی بودهاند.
خبرگزاری رویترز نوشت: دکتر برهم صالح، پناهندهٔ پیشین و اهل اقلیم کردستان عراق، بهعنوان کمیساریای عالی آیندهٔ پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) معرفی شده است؛ اقدامی که در حالی صورت میگیرد که اغلب رؤسای پیشین این نهاد اروپایی بودهاند. او میگوید: «دکتر برهم صالح در سایهٔ بحران مالی با بخش خصوصی همکاری خواهد کرد و وعده داده است پناهندگان را در اولویت قرار دهد.»
همچنین کمککنندگان اصلی، از جمله ایالات متحده در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، کمکهای خود را کاهش دادهاند و کشورهای دیگر نیز منابع مالی خود را به بخش دفاعی منتقل کردهاند. دکتر برهم صالح که اهل اقلیم کردستان عراق است، وعده داده اطمینان حاصل کند پناهندگان در آنچه «چرخهٔ وابستگی به کمکها» مینامد گرفتار نشوند و به آموزش و فرصتهای شغلی دسترسی پیدا کنند.
دکتر برهم صالح در جریان کارزار خود اعلام کرده است: «من ایمان عمیقی به مأموریت UNHCR دارم-زیرا خودم آن را تجربه کردهام. دیدگاه من UNHCRی است که پناهندگان را وارد چرخهٔ کار کند و بپذیرد که کمکهای انسانی باید زمانمند باشند.»
او هدف خود را گسترش منابع مالی عنوان کرده است؛ از جمله بهرهگیری از دارایی اسلامی و مشارکت دادن شرکای بخش خصوصی از طریق پیشنهاد ایجاد «شورای جهانی مدیران اجرایی امور انسانی». وی با محدودیتهای بیشتر غرب در زمینهٔ حقوق پناهندگی در سایهٔ احساسات ضد مهاجرتی، و نیز نارضایتی کشورهای فقیر میزبان پناهندگان روبهرو خواهد بود.
کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) یکی از مهمترین نهادهای بینالمللی است که در سال ۱۹۵۰ برای محافظت و حمایت از پناهندگان و یاری رساندن در امر بازگشت یا اسکان مجدد آنها تاسیس شد و تاکنون دو بار (در سالهای ۱۹۵۴ و ۱۹۸۱) جایزه صلح نوبل را دریافت کرده است که وظایف اصلی کمیسر عالی و UNHCR عبارتند از؛ حفاظت و حمایت قانونی: حفاظت از حقوق قانونی پناهندگان و آوارگان و همکاری با دولتها برای تضمین دسترسی آنها به حقوق اولیه مانند حق پناهندگی، حمایت قانونی و حق امنیت.
ارائه کمکهای بشردوستانه
مدیریت و ارائه کمکهای فوری در شرایط اضطراری (مانند جنگها و بلایای طبیعی)، شامل تأمین غذا، آب، سرپناه و خدمات بهداشتی. یافتن راهحلهای پایدار: کمک به بازگشت داوطلبانه پناهندگان به کشورهای مبدأ (در صورت برقراری امنیت و ثبات) یا اسکان مجدد آنها در کشورهای ثالث که حاضر به پذیرش هستند..
افزایش آگاهی و جمعآوری کمک مالی
افزایش آگاهی عمومی درباره بحرانهای پناهندگی و تامین منابع مالی لازم برای اجرای برنامهها.
اهمیت این جایگاه در حال حاضر به دلیل چالشهای فزاینده ناشی از بحرانها و درگیریهای مستمر در جهان و نیاز به مدیریت عملیات انسانی گسترده در بیش از ۱۳۰ کشور، دوچندان شده است.
برهم احمد صالح، متولد ۸ سپتامبر ۱۹۶۰ در سلیمانیه اقلیم کردستان عراق و دارای مدرک دکترا از دانشگاه لیورپول، یکی از مهمترین سیاستمداران کُرد عراقی است که پیش از رسیدن به مقام ریاست جمهوری عراق (۲۰۱۸-۲۰۲۲)، سابقه طولانی در سیاستهای اقلیم کردستان به عنوان نخستوزیر و در دولت فدرال عراق به عنوان معاون نخستوزیر داشت.
زندگی سیاسی او با مبارزات علیه رژیم بعث و تجربه شخصی زندان و تبعید به بریتانیا آغاز شد؛ این سابقه، همراه با سالها خدمت در بالاترین مناصب اجرایی و دیپلماتیک عراق، او را به چهرهای بینالمللی تبدیل کرده است. وی اخیرا با انتصاب توسط دبیرکل سازمان ملل، به عنوان رئیس جدید کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) برای یک دوره پنج ساله از ژانویه ۲۰۲۶ معرفی شده است، انتخابی که از اهمیت نمادین بالایی برای مردم کُرد و منطقه برخوردار است.
